اخلاق و عرفان مرکب و مکتب عروج شهدای کربلا - قسمت اول

   الف – اخلاق

اخلاق هر چند ماهیتا مفهومی فرا دینی است، اما اتصاف بدان ارج گذاردن به عقل و معادل تقوای اولیه است . تقوایی که زمینه ساز تاثیرهدایت وحی قرار می گیرد)ذالک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقین(. برای نمونه، از جمله آموزه های مهم شریعت عقل و نقل برای بشر، پرورش اخلاق و عدالت است ؛ به همین دلیل در لوای تربیت دین واقعی اخلاق فربه می شود و تقوای ثانویه که محصول شجره طیبه شریعت است، شکل می گیرد . در رفتار معماران فرهنگ عاشورایی، اوج رفتارهای انسانی و خصایل دینی والا به مرحله بروز و ظهور رسیده است لذا عرفان و اخلاق در آن ها موج می زند. در ادامه، نمونه هایی از اخلاق نمایان امام حسین و یاران با وفا در کربلا ارائه می گردد :  

آب دادن به دشمن ، 

خودداری از کشتن شمر در صبح عاشورا درهنگامی که از اطراف اردوگاه بازدید می کرد و ناسزا می گفت. در این بین امام پیشنهاد کشتن اورا توسط یکی از یاران رد می کند.

خودداری و پرهیز از شروع جنگ تا زمانی که بنا به نقل ابن زیاد اولین تیر را می اندازد.

آگاهاندن همراهان به خطرات پیش رو؛ از جمله آگاهاندن آنان به این که پیروز نخواهند شد و همه کشته می شوند.

آزاد گذاردن یاران برای ماندن یا رفتن.

صیانت امام حسین از عزت خویش با پای نهادن شجاعانه در دریای دشواری ها و صبر بر پیامدهای آن و نپذیرفتن ذلت.

صیانت اسراء از کرامت ذاتی و شئون انسانی خود ، برای رساندن پیام شهیدان و عدم پذیرش تحقیربه رغم وجود سختی ها و دشواری های فراوان .

عدم همکاری ، عدم اتکاء و نیز عدم  به رسمیت شناختن حاکمیت سلطان به ظاهر مسلمان ظالم .

استفاده از شیوه های پسندیده و نیکو برای رسیدن به هدف (تناسب وسیله و هدف، با نفی هر گونه ترور، اتکاء به کمیت انسانی عاری از وارستگی و داد ، فریب مردم ، انتقال درگیری و بازی به افراد و گروه های بیگناه دیگر و  ستد های همیشه معمول و ناروای سیاسی).

گفتگو و اتمام حجت با اصحاب طرف منازعه برای روشنگری و آگاهاندن آن ها.

گذشت کریمانه از تقصیر و جرم حر در سد راه آن ها و زمین گیر کردن سپاه در کربلا ( شخصیتی که نجات او را نیز می توان به اخلاق ، صداقت و رفتار مودبان او با امام حسین و مراوده سازنده با آن حضرت نسبت داد ).

دیگر گرایی و نهایت ایثار برای اصلاح کار امت ( و پرهیز از خودگرایی و تقدم مصلحت دنیوی خویش) .

مسابقه برای مبارزه و شهادت و به انجام رساندن آرمان ها و مسولیت هایی که تعقیب می کردند.

نتیجه آن که، اتصاف امام حسین ( ع ) و اصحاب به فضایل اخلاقی؛ باعث شد تا راه حصول به سلوک معنوی پر قدرت تر طی شود و این پایه مرکبی برای تعالی آنان به حیات طیبه و رضوان الهی باشد